120 năm Ngành Xi măng: Người VICEM viết khúc tráng ca

XM Hải Phòng- khúc tráng ca lịch sử

Một ngày mùa thu tháng 8, về thăm nôi cách mạng của ngành công nghiệp XM Việt Nam – nhà máy XM VICEM Hải Phòng- chúng tôi không khỏi ngạc nhiên, bồi hồi xúc động và tự hào…. Lịch sử ngành XM gần 120 năm thăng trầm đã ghi dấu những trang sử hào hùng. Nơi đây - bao thế hệ công nhân XM gắn bó cống hiến sức trẻ, trí tuệ của mình, góp phần sản xuất thật nhiều XM để xây dựng tổ quốc. Nơi đây- biết bao thế hệ công nhân XM đã hy sinh để bảo vệ nhà máy XM trong công cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, mà nếu chỉ riêng 2 lần chiến tranh, đế quốc Mỹ đã 24 lần bắn phá nhà máy, ném 1.706 quả bom các loại với gần 20 nghìn tấn bom…. Nhưng mặc cho mưa bom bão đạn, mặc cho sự chống phá điên cuồng của thực dân, đế quốc, những người công nhân XM anh hùng, bất khuất đã làm nên lịch sử- lịch sử yêu nước, kiên cường, bất khuất.

Nhà máy xi măng Hải Phòng năm 1932

Nhà máy XM Hải Phòng là cái nôi cách mạng. Nơi tổ chức Thanh niên cách mạng Đồng chí Hội ở nhà máy được thành lập với 12 hội viên (là 1 trong 2 chi bộ đoàn đầu tiên của cả nước). Nơi chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng của Nhà máy được thành lập tháng 8/1929. Nơi Đội Xích vệ Đỏ của nhà máy được thành lập bảo vệ các tổ chức chính trị và lãnh đạo…. Cũng tại nhà máy, 8/1/1930 tổ chức cuộc đình công quy mô lớn, số lượng trên 2000 người, đấu tranh với chủ Pháp đòi tăng lương, chống đánh đập, giảm giờ làm…..

Sau chiến tranh chống Pháp, nhà máy XM Hải Phòng trở thành đống đổ nát, hoang tàn, nhưng bằng ý chí quyết tâm và tinh thần lao động hăng say không mệt mỏi, chỉ trong 5 tháng tiếp quản, người công nhân, người thợ XM đã khôi phục và đưa nhà máy vào hoạt động. Đây là 1 kỳ tích- bởi người Pháp dự đoán: phải 3 năm sau nhà máy mới có thể ổn định và sản xuất trở lại

Nhà máy xi măng Hải phòng năm 1959

Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ và thời kỳ đổi mới, nhà máy XM Hải Phòng là nhà máy XM duy nhất ở miền Bắc sản xuất và cung cấp XM cho công cuộc xây dựng đất nước (miền Nam có nhà máy XM Hà Tiên được xây dựng năm 1960, khánh thành năm 1964) và trong gần 1 thế kỷ trước, thương hiệu con Rồng của XM Hải Phòng đã nổi tiếng trong và ngoài nước.

Những bước tiến lịch sử….

Ngày 25/12/1899 kỹ sư Anbert Butin đã đặt viên đá đầu tiên khởi công xây dựng nhà máy dưới sự chứng kiến của toàn quyền Đông Dương Paul Doumer với công suất 20.000 tấn/năm thì 3 năm sau (năm 1902) Nhà máy đi vào hoạt động, năm đầu sản xuất 12.00 tấn XM. Đến năm 1925 xây dựng xong 15 lò đứng công suất 150.000 tấn/ năm; đến năm 1927 mở rộng sản xuất khởi công xây dựng 4 lò quay công nghệ ướt. 6 năm sau 4 lò quay này được hoàn thành và đi vào hoạt động, công suất 200-300 tấn/ngày. Năm 1939, XM Hải Phòng mang thương hiệu Rồng Xanh, Rồng Đỏ đã xuất khẩu 305.000 tấn XM sang Trung Quốc, Malaysia, Hà Lan, Ấn Độ, Philipin và Tân Tây Lan…. Như vậy, cách đây hơn 90 năm về trước, XM Hải Phòng đã là nhà máy XM sử dụng công nghệ hiện đại nhất thế giới lúc bấy giờ.

Bác Hồ về thăm nhà máy xi măng Hải Phòng năm 1957

Từ năm 1993 đến nay, ngành XM đã có những bước phát triển vượt bậc với nhiều hình thức đầu tư như các nhà máy do TCty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (VICEM), nhà máy XM do các bộ, ngành, DN tư nhân đầu tư, các nhà máy XM liên doanh với nước ngoài tạo nên 3 khối: Khối VICEM; khối liên doanh và khối các Tập đoàn tư nhân, nhà máy XM địa phương. Từ nước thiếu XM trầm trọng trước năm 1993, đến nay tổng công suất thiết kế đã tăng gấp nhiều lần. Việt Nam trở thành nước đứng đầu khối ASEAN về sản lượng XM và đứng thứ 5 thế giới về sản xuất và tiêu thụ XM với tổng công suất thiết kế gần 100 triệu tấn/năm.

Trong suốt chiều dài lịch sử hình thành và phát triển, ngành XM đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước nói chung và ngành Xây dựng nói riêng. Công nghệ sản xuất XM có nhiều bước tiến vượt bậc, từ các nhà máy có công nghệ lò đứng đến nay hầu hết các nhà máy sử dụng công nghệ hiện đại trên thế giới là công nghệ lò quay; sản xuất từ phương pháp ướt đến nay là phương pháp khô và đây cũng là ngành được đánh giá có nhiều sáng tạo và tiên tiến, hiện đại, ứng dụng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

VICEM – vươn tầm mạnh mẽ

Trong lịch sử phát triển 120 năm của ngành XM Việt Nam, Tổng Công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam đã có nhiều đóng góp cho lịch sử phát triển của Ngành và trở thành doanh nghiệp lớn nhất ngành Xi măng Việt Nam hiện nay. Trong gần 40 năm xây dựng và phát triển, VICEM không ngừng lớn mạnh về công suất, chất lượng và thương hiệu, giữ vai trò là trụ cột của ngành Xi măng Việt Nam, đảm nhận và hoàn thành nhiều trọng trách mà Chính phủ và Bộ Xây dựng giao.

Nhà máy Xi măng Hải Phòng ngày nay

Từ công suất 1,4 triệu tấn năm 1994, nay toàn VICEM sản xuất 19,8 triệu tấn clinker và tổng công suất nghiền XM lên đến 26 triệu với 10 nhà máy XM trải khắp chiều dài đất nước, từ vùng núi trung du miền bắc có VICEM Sông Thao, miền đồng bằng có nhà máy VICEM Hoàng Thạch, Bút Sơn, miền Trung có VICEM Bỉm Sơn, Hoàng Mai…. đến miền Nam là VICEM Hà Tiên…

Năm 2018 ghi dấu mốc VICEM bước vào giai đoạn phát triển chiều sâu; tái cấu trúc mạnh mẽ, đổi mới quản trị doanh nghiệp và cũng là năm Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam nhận 3 nhiệm vụ trọng tâm mà Thủ tướng Chính phủ và Tổ công tác của Thủ tướng giao là xây dựng kịch bản đóng góp 7-10%, hướng đến hoạt động sản xuất kinh doanh tiết kiệm tài nguyên, hiệu quả và giảm tác động môi trường; tái cấu trúc Tcty, kiểm soát tốt dòng tiền khắc phục nợ nội bộ và tăng năng suất lao động từ 7-10%; VICEM nghiên cứu và xây dựng chiến lược phát triển ngành XM Việt Nam.

Đổi mới quản trị doanh nghiệp đã giúp VICEM phát triển lành mạnh và hiệu quả. 7 tháng đầu năm 2018, mức tăng trưởng của VICEM rất khả quan. Toàn hệ thống VICEM sản xuất đạt 11,73 triệu tấn clinker; sản xuất 13,4 triệu tấn XM, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2017. Tổng sản phẩm tiêu thụ Clinker và XM 7 tháng đầu năm 2018 đạt 16,25 triệu tấn, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm 2017. VICEM đã thể hiện khả năng bám sát và đạt mục tiêu của Chính phủ giao khi kết thúc 8 tháng đầu năm đạt mức tăng trưởng sát nút 9%.

Theo Tổng giám đốc VICEM Bùi Hồng Minh, VICEM xác định việc tăng trưởng sản lượng doanh thu đóng góp vào tăng trưởng của ngành Xây dựng nói riêng và tăng trưởng kinh tế nói chung dựa trên 2 trụ cột là phát huy tối đa nội lực và tận dụng năng lực sản xuất xã hội. VICEM đã và đang tiếp tục áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, kết hợp với cải tiến chiều sâu, xử lý các nút thắt trong dây chuyền công nghệ để tối ưu hóa sản xuất, cải thiện năng suất thiết bị, nâng cao chất lượng sản phẩm; sản xuất clinker vượt so với công suất thiết kế từ 5-6%....

Nhìn lại chặng đường lịch sử đã qua, VICEM đã và đang vươn tầm mạnh mẽ, tiếp tục khẳng định vị trí số 1 trong nền công nghiệp XM Việt Nam

Vũ Huyền

Báo Xây dựng